22 Eylül 2011 Perşembe

Titiz doktorun hiperaktivite muayenesi nasıl olur

METİN MÜNİR

Bir hastanın kanser olup olmadığını kesin olarak öğrenmek için şüpheli uzvundan parça alıp laboratuvara göndermek yeter.

Çocuk doktorlarının ve psikiyatristlerin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olarak tarif ettiği durumları teşhis etmek için uygulanacak böyle kesin bir test yoktur.

Bu durumların hastalık olup olmadığı bile tartışmalıdır ve bu tartışma Batı’da gittikçe alevlenmektedir.

Hastalığın beynin neresinde, neden baş gösterip hangi yolları izleyerek ortaya çıktığı da kesin olarak bilinmemektedir.

Bunun nedeni beyinde araştırma yapmanın zor olmasıdır. Scientific American’ın sözleri ile “Vücuttaki hiçbir organ beyin kadar araştırılmaya dirençli değildir. Araştırmacılar karaciğer, ciğer ve kalpten canlı hücreler alıp inceleyebilir ama, bir çok nedenle, beyinden hücre almak problematiktir.”

Bu nedenlerle, çocuklarını doktora götürmek isteyenlerin bilmesinde fayda olabilecek bazı şeyler var:

(1) Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu gibi görünebilecek davranışların tamamen başka nedenleri olabilir.

Geçen mayısta Berlin’de yapılan üçüncü uluslararası dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu konferansına altı Rum psikolog bir araştırma sundu.

Araştırma hiperaktivite, dikkatsizlik ve impulsif (tepisel veya fevri) semptomlarla hastanenin psikiyatri kliniğine getirilen çocukların “çoğunluğuna” muayene sonunda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ile ilgisi olmayan başka teşhisler konduğunu gösterdi.

Hiperaktivite şüphesi ile hastaneye getirilen çocukların sadece yüzde kırk altısına bu teşhis kondu. Gerisine konan teşhis davranış bozukluğu, otizm, cinsel veya başka türlü taciz idi.

(2) Yanlış teşhise varmamak için titiz doktorun çocuğun davranışlarının tarihçesine bakması, anne baba ve varsa bakıcısından bilgi alması, gerekir.

Çocuğun sosyal durumu ve çevresini de dikkate almalıdır.

(3) Aşağıdaki durumlar da dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu imiş gibi görünebilir.

- Tiroit sorunları,
- Kurşun zehirlenmesi,
- Aşırı yapay boya ve koruyucu madde içeren gıda tüketilmesi.

(4) Şu durumlar da çocuğun davranışlarına hiperaktivite veya dikkat eksikliği damgası vurulmasına neden olabilir:

- Boşanma, ailede ölüm, taşınma gibi olaylar,
- Uyku sorunları,
- Anksiete (derin endişe),
- Depresyon.

“Çocuğu sadece bir biyolojik varlık olarak ele alıp teşhis koyamazsın” diye konuştu bir araştırmacı psikolog. “Bütün faktörler dikkate alınmalıdır. Eğer bir doktor yarım saatte ilaç yazarsa orasını terk edin.”

Bütün faktörleri eksiksiz dikkate almak ve teker teker elimine etmek zaman alır. Her doktor bu zamanı harcamak istemez. Ya da harcaması mümkün olmayabilir, eğer devlet hastanesinde çalışıyorsa.

Bazı doktorlar ise ne kadar çocuğa bakarlarsa o kadar çok para kazanacakları için işi uzatmaktan hoşlanmazlar. Ebeveynler de bilinçsiz ise çabuk sonuç almak ister.