METİN MÜNİR
Çocuklarınız ne kadar stres altında? Okulda başarılı olmaları için onlara ne kadar baskı uyguluyorsunuz? Stres emareleri gösteriyorlar mı?
Bu konuda ülkemizde yapılmış herhangi bir araştırma var mı bilmiyorum. Sanmam.
Ama, 2003 yılında, merkezi Kaliforniya’nın Palo Alto kentinde bulunan Çocuk Sağlığı İçin Lucile Packard Vakfı’nın yaptığı bir araştırmada, bazı ipuçları bulabiliriz.
Vakıf, yaşları 9 ila 13 arasında değişen çocukların anne babalarına şu soruyu sordu:
Çocuklarınızın gereğinden fazla stres altında olduğuna dair endişeli misiniz?
Ebeveynlerin yüzde kırka yakını “evet” cevabını verdi.
ABD gibi, çocukların bize nazaran serbest olduğu bir ülkede ve Palo Alto gibi nispeten liberal ve zengin bir şehirde oran bu kadar yüksek ise bizde çok daha büyük olmalı.
Scientific American tarafından yayımlanan Mind (Akıl) dergisinin değerlendirmesi şöyle:
“Çocuklar, her konuda yaşıtlarından daha başarılı olmak için baskı altında. Kendilerinin, ebeveynlerinin ve öğretmenlerinin koyduğu hedeflere ulaşamama ve beklentilere cevap vermeme korkusunun gölgesi altında yaşıyor.”
Sadece büyükler değil, çocuklar da zaman zaman prizi fişten çekme, ara verme yeteneğini kaybetmişe benziyor, diyor dergi.
Bu ürkütücü bir gelişme, “çünkü relaks olmak (ara vermek, gevşemek) hem işyerinde hem de sınıfta iyi sonuç almanın (ve sağlıklı olmanın) en önemli koşuludur.”
Sürekli stres beynimize, gövdemize ve kişiliğimize olumsuz etki yapar. Ürettiğimiz stres hormonları, endişe, beynimizin bilgi derlemesine zarar verir.
Çare? Ara vermek. Dinlenmek. Rahatlamak. “Aklı tatile çıkarmak,” olarak tarif ediyor bunu dergi.
Bu tür boş zaman boşa harcanmış zaman değil. Tersine. Verimli çalışmayı dinlenme mümkün kılar. Ara vermek ve başka şeyler düşünmek, derse veya işe dönüldüğünde dikkati ve yoğunlaşmayı kolaylaştırır.
Çocuklarımızın akıllarını nasıl tatile çıkarabiliriz, onları rahatlatmak, stresten koparmak için?
Maria Montessori adını duydunuz mu? Montessori (1870 1952) çocuklar için değişik bir eğitimi geliştirdi. Batı’da Montessori yöntemi üzerine kurulu birçok ilkokul var. Bu okulun özelliklerinden biri çocuklara ders yanında “Sakin Zaman” vermesidir. Şu sözlerle çocukları stres dünyasından sükunet dünyasına taşıyorlar: “Gözlerini kapat. Tamamen sakin ol. Sessizliği, vücudunu dinle.”
Zor olduğunu, çocukların bunu beceremeyeceğini düşünebilirsiniz ama çok kolay. Kendi çocuklarımda denediğim için biliyorum. Çocuklar sakin zamana bayılır.
Ama... Çocukları sakinleştirmeden önce kendinizin sakinleşmesi şart.
